YALVAÇ: ULAŞIM: Yalvaç
ilçesi Isparta il merkezine 105 kilometre uzaklıkta olup, yüksek standartlı
asfalt yolla bağlanır. İlçenin, bütün kasaba ve köyleriyle asfalt yol
bağlantısı vardır. DOĞAL
YAPI: Yalvaç
ilçesi Akdeniz Bölgesi’nin batısında yer alır. Sultan dağlarının
güneybatı eteklerine yayılmıştır. Doğuda Konya ilinin Akşehir, batıda
Senirkent ve Afyon ilinin Çay ilçesi, Kuzeyde Sultandağı, güneyde ise
Şarkikaraağaç ve Gelendost ilçeleri ile sınırlıdır. Yüzölçümü
1415 km2’dir. Denizden ortalama yüksekliği 1100 metredir. En
yüksek noktası ise, 2531 metre il Yalvaç-Çay sınırında bulunan Gelincik Ana tepesidir. Akköprü
ve Sel Çayları Sultan dağlarından doğan yörenin önemli iki akarsuyudur.
Yalvaç, Kumdanlı, Hüyüklü ve Yağcılar ovaları ilçe sınırlarında kalan başlıca
düzlüklerdir. İlçenin batısındaki Hoyran Gölü ilçenin tek gölüdür. Yalvaç
ilçesinin iklimi; Akdeniz iklimi ile kara iklimi arasında geçiş özelliği
taşır. En yüksek sıcaklık 37°, en düşük
sıcaklık -18° olarak tespit edilmiştir. İlçenin
yıllık ortalama sıcakığı 12°’dir. Yıllık
ortalama yağış 470 mm’dir. En fazla yağış kış mevsiminde, en az yağış
ise yaz aylarında görülür. Bölgede hakim esen rüzgar Poyrazdır. İklim
özelliklerine bağlı olarak, “Stepotu” topluluklarına benzeyen
otkular ile Akdeniz Bölgesinin tipik bitki örtüsü makilere benzer çalılıklar ile çam, ardıç ve meşeden
oluşan ağaç toplulukları mevcuttur.Otlardan da çok koyun, keçi gibi
hayvanların beslenmesinde yararlanılır. Ağaç
ve çalılıklar ise, Çetince, Bağkonak, Kuyucak, Gemen, Sücüllü, Kapıkara Orman
ve koruları şeklinde doğu-batı istikametinde sıralanmaktadır. TURİZM: Turizm
gelirlerinin Yalvaç ilçesinin ekonomisine büyük katkılar sağlayacağı bir
gerçektir. Çünkü Yalvaç’ta
önemli eserler mevcuttur. Bu sebeple arkeolojik kazı çalışması Yalvaç
Müzesi tarafından titizlikle sürdürülmektedir. Antik kent Pisidia Antiocheia’da; hamam, kilise, ana
cadde, sütunlu cadde, Augustus tapınağı temizlenerek ortaya çıkartılmıştır. Yalvaç’a
ait olup yurt içinde başka yerlere ve Yurt dışına gitmiş eserlerin geri
getirilmesi için girişimlerde bulunulmuş,
ilk etapta Afyon Müzesi’ndeki eserler Yalvaç’a
getirilmiştir. İlçede, Araştırışmış mağaralardan Ayı İni, Akar-Donar ve
Değirmenönü yer alır. Turizmin gelişmesi amacıyla ilçeye bir turistik
restourant yapılmış ve Turistik otel yapılmıştır. KÜLTÜR
VARLIKLARI: Pisidia Antiocheia: Pisidia Antiocheia antik kenti Yalvaç ilçesinin 1
kilometre kadar kuzeyinde, Sultan dağlarının güney yamaçları boyunca uzanır.
Anadolu’da yirmiden fazla Antiocheia olduğu için bu şehirler bölge
isimleriyle ayrılmışlardır. Onun için bu antik kente Pisidia Antiocheia denilmiştir. M.Ö. 3.yüzyılda
Seleukos soyundan I.Antiokhos tarafından kurulmuştur. Kurucusuna izafeten
Antiocheia adını almıştır. Antik kentte ilk önemli araştırmalar
1914-1924 yılları arasında W. Ramsay ve D. Robinson tarafından gerçekleştirilmiştir.
Uzun bir aradan sonra 1980 yılından itibaren Yalvaç Müze Müdürlüğü tarafından
araştırmalara devam edilmiştir. Göller Bölgesi Arkeolojik-Kültürel-Turistik Araştırma ve Değerlendirme Projesinin 1993 çalışmaları raporunda Prof. Dr. Rüçhan Arık, Antiocheia hakkında şu görüşe yer vermektedir: “Buralarda çok geç kalınmış ve pek çok kayıplar verilmiş olduğu halde, hem bilim, hem turizm açısından hala verimli değerlendirmeler yapılabilir. Özellilke Yalvaç (Antiocheia), bir Açık Hava Müzesi olmanın yanı sıra, yepyeni bir Hıristiyan Hac Merkezi olarak da çarpıcı gelişmeler sahne yapılabilir”. Antiocheia kenti düzenli bir şehir planına sahip olup; engebeli arazide ızgara şehir planı uygulanmıştır. Antiocheia, göze çarpan yapıları arasında; Augustus kutsal alanı, Tiberius meydanı, Su kemerleri, Tiyatro, St. Paul Kilisesi, Ana caddeler ve batı kapısı yer almaktadır. Men
Kutsal alanı: Antiocheia’nın
5 km. güneydoğusunda ve Gemen Korusu doruğunda daha ilk çağın erken
dönemlerinden başlayarak Phrygia ve Pisidia yörelerinin ensaygın
tanrılarından biri olan Men’in önemli bir kutsal alanı yer almaktadır. Burada
tapınılan Men, Men Askaios ya da Men Askaenos diye anılıyordu.
Etrafı Ay kabartmalı ve yazıtlı bir temenos duvarı ile çevreli alanın
ortasında tanrı Men’in tapınağı yer almaktadır. Kutsal yapının
etrafında muhtelip fonksiyonları olan yapı toplulukları bulunmaktadır. Bunlar
arasında tören salonları bulunmaktadır. Bunlar arasında tören salonu rahip
veya rahibe evleri oldukça dikkat çekicidir. Kutsal alanda ilk kazılar 1911-1912 yıllarında W. Ramsay Tarafından yapılmış olup, sözü edilen alanda 1995 yılından itibaren Yalvaç Müzesi tarafından yeniden çalışmalara başlanmış bulunmaktadır. Kutsal alana bugün rahatlıkla ulaşılabilmektedir. Limenia
Adası - Artemis Tapınağı : Yalvaç İlçesine 25 km. uzaklıkta Gaziri
mevkiinde Hoyran Gölü içerisinde Limenia adası bulunmaktadır. Göl kenarına
kadar bir asfalt yolla ulaşılmaktadır. Adanın etrafı surlarla çevrilidir ve
içerisinde artemis adına inşa edilmiş bir tapınak ile diğer yapı kalıntıları
bulunmaktadır. Adanın ilk çağlardan beri iskân gördüğü ve tapınma için önemli
bir merkez olduğu anlaşılmaktadır. Kaya
Mezarları: Horan gölünün hemen eteklerinden yükselen kaya yüzeyinde
boyutları farklı olan kaya mezarları yer almaktadır. Bunlar arasında
alınlıklı olan mezar en ilgi çekici olanıdır. Phrygia mezarlarının farklı
biçimlerini burada adım adım izlemek mümkündür. Diğer
Kültür varlıkları: Devlethan camii, Yeni camiii, Leblebiciler camii, Eski
Hamam (Osmanlı yapısıdır), Yeni hamam, Anıtsal çınar (merkezdedir), Hıdırlık
tepesi, Hisarardı... Hoyran
gölü: İlçe merkezine 25 km. uzaklıkta bulunan göl ve çevresi tabii
güzelliklere sahip bulunmaktadır. Kamp Kurmak için müsaittir. Yeme-içme için
imkanlar vardır. Gemen
Korusu: İlçeye 5 km. uzaklıktadır. Tarihiyle tabiatı birleştiren çekici
bir güzelliğe sahiptir. Koruya rahatlıkla ulaşmak mümkündür.Yapıcı eller bu
ilginç yeri zamanla daha ilginç hale getirecektir. EKONOMİK
DURUM: Yalvaç ilçesinin gelir kaynakları,
geçmişten günümüze tarım, hayvancılık, su ürünleri ve el sanatları olarak
sıralanabilir. Sulu tarım olarak meyvecilik, sebzecilik, şekerpancarı, yonca,
korunga ve mısır gibi ürünler ekilip dikilmektedir. Meyvecilikte başta elma
olmak üzere armut, kayısı, erik ve şeftali sayılabilir. El sanatlarının başında iş kolu ise
dericiliktir. Pisidia Antiocheia ahalisinin asıl uğraşısı olan ve dış
pazarlarda dahi aranan deri mamülleri bugün de aranan ürünler durumundadır.
İlk Yalvaçlılar deriyi ilçenin bugün içinden ve Eğirdir gölüne dökülen Sel
çayında işlerlerdi. Sel çayı Sultan dağlarından doğarak yöreye hayat saçarken
deri işlemeciliğinde yararlı olduğu ortaya çıkmıştır. Zira Yalvaç’ta
pek çok durgun ve akarsu olduğu halde ancak ve ancak sel çayının suyu deri
işlemesine elverişli oluyordu. Bu konuda da Sel çayında bazı kimyasal madde
bileşimleri deri işlemeye elverişlidir. Mahalli
idarelerden belediyeler ise; Yalvaç belediyesi, Bağkonak, Dedeçam,
Kumdanlı, Körküler, Kozluçay, Çetince, Hüyüklü, Sücüllü, Tokmacık,
Yukarıkaşıkara, Kuyucuk, Özgüney ve Özbayat kasabalarıdır. |