Milli Mücadelede Isparta: Isparta, Sevr Antlaşmasıyla İtilaf Devletleri tarafından
bölüşülen Anadolu’da işgale uğramamış bölgelerimizden birisidir. Antalya,
Burdur ve Konya üçgenini işgal eden İtalyanlar Isparta’ya girmemiş buna
Ispartalının demir iradesinden Isparta’ya uzanan Yunan Kuvvetlerini de
Ispartalılardan oluşan Demiralya durdurmuştur. Isparta’nın Milli Mücadele tarihi
Nüri Köstüklü’nün “Milli Mücadele’de Isparta ve Burdur Sancakları” adlı
kitabındaki bilgilerden de yararlanılarak aşağıda özetlenmiştir.
-Londra Antlaşması olarak bilinen ve 26.4.1915’te İtalya ile İngiltere,
Fransa ve Rusya arasında imzalanan gizli antlaşmada, İtalya’ya Antalya ve havalisi
verildi. Böylece İtalya Anadolu üzerinde kendine uygun menfaatler elde edilince İtilaf Devletleri arasında savaşa
girdi. Mondros mütarekesinden kısa bir süre sonra diğer müttefiklerinin yaptığı
gibi İtalya da kendine verilen bölgeleri işgale başladı. Önce 1919 günü
Marmaris’i işgal ettiler. Bundan sonra bir İtalyan Kruvzörü Antalya Limanına geldi.
İtalyanlar 28.03.1919 günü saat 15:30’da 300 civarında deniz askeriyle Antalya’ya
çıktılar. Bu kuvvetlerini artırarak bölgeyi işgal planları hazırlıklarına
başladılar.
14-15 Mayıs gecesi İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi bir anlamda
Batı Anadolu’da ve Isparta’da Milli mücadeleyi başlatmış oldu. İzmir’in
işgali haber alınır alınmaz Isparta Sancağında Yunan işgaline protestolar
başladı. Isparta halkı Yuna işgalini ilk önce yerli Rumlardan öğrendi ve tepki
göstermekte geçikmedi. Isparta Gençler Yükselme Derneği Başkanı Akkaşzade
Süleyman Turgut’un dönemin Mutasarrıfı Talat Bey’den zor da olsa izin
alınmasıyla protesto mitingi için hazırlıklara başlandı. Bu arada Isparta
Sancağında işgale karşı protestolar çoktan başlamıştı. Kaynakça: Isparta Valiliği Isparta İl
Yıllığı 1996.-Hazırlayan: Haluk İmga, Ahmet Eskici. (Doğutaş Matbaası, Ankara
1996), s.22-24
Köstüklü, Nuri.- Milli Mücadelede Denizli Isparta ve Burdur Sancaklar” |