Süleyman Demirel (1 Kasım 1924+)

Süleyman Demirel Kimdir?

 Her memleket yetiştirdiği seçkin evlatlarıyla övünür. Isparta bu konuda yurudumuzun en şanslı illerinden biridir. Osmanlı Devleti Döneminde 16.yüzyıldan itibaren; Koca Haydar Paşa, Kemankeş Ali Paşa, Halil Hamid Paşa, Seyid Ali Paşa ve Hüseyin Avni Paşa olmak üzere 5 sadrazam yetiştirmiştir. Cumhuriyet döneminde ise Sayın Süleyman Demirel’i önce Başbakan, sonra da Cumhurbaşkanı olarak bağrından çıkarmıştır.

         Kronolojik olarak yaşamından kesitler aşağıdadır.

Isparta’nın gururu Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel, 1 Kasım 1924 tarihinde İslamköy’de doğmuştur. Yahya Demirel ile Ümmühan Hanımın ikinci çocuklarıdır. Ablası Afife Ünlü, küçük kardeşleri ise Şevket ve Ali Demirel’dir

 

         Cumhurbaşkanımız ilk öğrenimini 1930 yılında İslamköy İlkokulunda bitirdikten sonra 1935 öğretim yılında Isparta Ortaokulu’na kayıt oldu. Isparta Ortaokulu Müdürü Hilmi Dilmen, onun gerçekten üstün yetenekli bir öğrenci olduğunu sezerek yakından ilgilendi. Ülkenin çağdaş medeniyet seviyesine ulaşması düşüncesi O’nda  bu dönemde şekillenmeye başladı.

 

 Kendisini ortaokul çağlarında derinden etkileyen bir başka husus da doğduğu ve büyüdüğü toprakların suya ve elektriğe olan özlemi idi.

 

         Isparta Ortaokulunda okurken girdiği Devlet Parasız Yatılı Sınavını kazandı, Ortaokulun son sınıfının bir kısmını Muğla’da okudu ve Afyon’da tamamlandı.

 

 Daha sonra 1938’de Afyon Lisesi’ne kaydolarak söz konusu liseden başarıyla mezun oldu

 

         Yüksek Öğrenimine 1941-1942 öğretim yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde başladı.

 

 Bu üniversitenin İnşaat Mühendisliği Fakültesinin Su Bölümü’nden 1949 yılı Şubat ayında mezun oldu.

 

 Bu arada Nazmiye Şener Hanımefendi ile 12 Aralık 1948 tarihinde evlendi

 

         İstanbul Sular İdaresi’ndeki kısa bir çalışma döneminin ardından 1949 yılı Nisan ayından itibaren Elektrik İşleri Etüd İdaresi’nde çalışmaya başladı

 

 Eylül 1949’dan 1950 Sonuna kadar  Sulama ve Elektrifikasyon konularında araştırma yapmak üzere staja gönderilen ilk Türk Mühendisi olarak Amerika Birleşik Devletlerine gitti

 

 Oradan döndükten sonra 1952 yılında Seyhan Barajı inşaatını yürüten büronun amirleri, 1954 yılında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar Dairesi Başkanı oldu

 

 Aynı yıl Eisenhower Bursu ile “Exchange Fellowships” kursuna Türkiye temsilcisi olarak seçildi ve Amerika Birleşik Devletleri’ne ikinci defa gitti

 

         1955 yılında, 31 yaşında Devlet Su İşleri Genel Müdürü oldu

 

 1955 yılından 1960 yılında kadar daha sonra kendisine “Barajlar Kralı” ünvanın verilmesine neden olacak olan büyük barajlar, elektrik santralleri, sulama tesisleri gibi önemli hizmetler gerçekleştirdi

 

         Temmuz 1960’da DSİ Genel Müdürlüğü görevinden ayrılarak askere gitti

 

 Yedek Subay Okulu’ndaki öğreniminin ardından, Devlet Planlama Teşkilatında  Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planının hazırlanmasında görev alarak 1961 yılı sonunda askerlik hizmetini tamamladı

 

 Daha sonra serbest mühendislik yaptı ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak ders verdi

 

         1962 yılında siyasete atılarak Adalet Partisi’ne girdi

 

Aynı yılın Kasım ayında yapılan Birinci Kongrede en çok oyu alarak Genel İdare Kurulu’na girdi

 1963 yılında aktif siyasetten çekildi

 

 Adalet Partisi Genel Başkanı Ragıp Gümüş Pala’nın Haziran 1964’de ölümü üzerine yapılan 2. Kongrede, 29 Kasım 1964 tarihinde Adalet Partisi Genel Başkanlığına seçildi

 

 20 Şubat 1965’de Suat Hayri Ürgüplü Başkanlığında oluşan 29. hükümette, Meclis dışından Başbakan Yardımcısı ve Devlet Balkanı oldu

 

 

         10 Ekim 1965 genel seçimlerinde Isparta’dan Milletvekili olarak seçilerek, partisinin 240 sandalye ile Mecliste çoğunluğu sağlamasıyla 27 Ekim 1965’de 30. hükümeti kurdu ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en genç Başbakanı oldu

 

 1965-1969 yılları arasında sürüdrülen büyük ve istikrarlı kalkınma hamlesinin ardından yapılan 12 Ekim 1969 Genel seçimlerinde 256 sandalye ile seçimleri kazanan Adalet Partisi’nin Genel Başkanı olarak 3 Kasım 1969’da 31. hükümeti kurdu

 

 12 Şubat 1970’de Başbakanlıktan istifa etti

 

         6 Mart 1970’de 32 hükümeti kurdu ve partisinin aynı yıl yapılan 5 Kongresinde yeniden Genel Başkan seçildi

 

 12 Mart 1971’de Başbakanlıktan istifa etti

 31 Mart 1975’de ise 39. hükümetin Başkanı oldu

 

 21 Temmuz 1977’de 41. hükümetin Başbakanı oldu

 

 

12 Kasım 1979’da kurulan 43. hükümetin Başbakanı olarak görevini 12 Eylül 1980 Askeri müdahalesine kadar sürdürdü

 

 Ardından 13 Eylül-11 Ekim 1980 tarihleri arasında Gelibolu Hamzakoy’da genel gözetim altında tutuldu

 

 1982 Anayasası ile 10 yıl siyaset yasaklıları kapsamına alındı

 

 Daha sonra Mayıs 1983’de Siyasi Partiler Kurulmasına izin verilmesinin ardından, siyaset yasağını çiğnediği gereğiyle Çanakkale Zincirbozan’da 5 ay müddetle gözetim altında tutuldu

 

 6 Eylül 1987’de yapılan halk oylaması sonucunda siyaset yasağı kalktıktan sonra, 1987’de  Doğru Yol Partisi Genel Başkanlığı’na seçildi

 

 19 Kasım 1987 Genel Seçimlerinde Isparta’dan milletvekili seçilerek Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girdi

 

         20 Ekim 1991 Genel Seçimlerinde tekrar Isparta’dan Milletvekili seçildi ve DYP’nin Mecliste en fazla sandalyeyi kazanması üzerine 20 Kasım 1991’de Türkiye Cumhuriyeti’nin 49. hükümetini kurarak Başbakan oldu

        

 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın vefatı üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 16 Mayıs 1993 tarihinde Cumhurbaşkanı olarak seçildi

 

Cumhurbaşkanımız sayın Süleyman Demirel 6 dönem, toplam 21 yıl süre ile Isparta Milletvekili olarak görev yapmıştır

 

 Cumhurbaşkanımız Cumhurbaşkanlığı görevini 16 Mayıs 2000’de tamamlayarak şimdiki ikametgahına çekilmiştir

 

        Tüm yaşamı boyunca, ülke sathında pek çok eserin gerçekleştirilmesini sağlayan Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demirel Memleketi olan ilimiz Isparta’ya da ihtiyaçlarının karşılanması için daima büyük bir gayret ve hassasiyet içinde olmuştur; olacaktır da. Kendisine sağlıklı ve uzun bir ömür dileriz. 22 Mayıs 2000

left.gif (1343 bytes)